Wat kan en mag een mentor?
Wat doet een mentor voor je?
Een mentor neemt samen met of voor iemand die dat niet (helemaal) zelf (meer) kan beslissingen op het gebied van verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding.
Wat zijn de taken van een mentor?
- Belangenbehartiging: een mentor helpt bij het behartigen van de belangen van niet-materiële aard, van een persoon die vanwege geestelijke of lichamelijke aandoeningen niet goed zelfstandig zijn/haar belangen kan afwegen en/of uiten.
- Advisering: een mentor adviseert en steunt de cliënt bij het nemen en naar buiten brengen van beslissingen.
- Vertegenwoordiging: een mentor treedt op als vertegenwoordiger van de cliënt met betrekking tot diens verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding, in situaties waarin de cliënt niet wilsbekwaam is.
- Opbouw en behoud van vertrouwen: om de hierboven genoemde taken goed uit te oefenen is gewenst dat een mentor zo veel als mogelijk een vertrouwenspersoon wordt voor de cliënt. Daarom bezoekt de mentor de cliënt regelmatig. Zo kan de mentor goed luisteren naar de cliënt, kennis nemen van diens situatie en – aansluitend op diens gewoonten, wensen en behoeften – handelen in het belang van de cliënt.
Wat zijn de bevoegdheden van een mentor?
- De mentor is wettelijk bevoegd om de cliënt te vertegenwoordigen in aangelegenheden betreffende diens verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding.
- De mentor is bevoegd om de cliënt toestemming te geven om in deze aangelegenheden zelf te beslissen. NB: In situaties dat een behandelend arts de cliënt wilsbekwaam acht, kan de cliënt zelf beslissen. Maar anders heeft de cliënt daarvoor de toestemming nodig van de mentor.
- De mentor doet desgevraagd verslag van zijn werkzaamheden aan de kantonrechter.
Wie kan mentor zijn?
- iedereen van 18 jaar en ouder in Nederland, die zelf niet onder mentorschap of curatele staat of een strafblad heeft;
- een rechtspersoon, zoals “oostenbach bewind & mentor”
Co-mentor
De kantonrechter kan twee personen als mentor benoemen. Dan zijn zij co-mentoren. Co-mentoren kunnen ieder zelfstandig de taken van mentor verrichten. Co-mentoren moeten zo nodig allebei bij de kantonrechter verantwoording afleggen voor wat ieder doet. Daarbij zijn beiden in dezelfde mate verantwoordelijk voor alles. Onderling kunnen zij de taken dus wel verdelen, maar ieder blijft verantwoordelijk voor wat hij/zij zelf doet én voor wat de ander doet. Wanneer de rechter constateert dat er waarschijnlijk problemen zullen ontstaan in de samenwerking zal de rechter iemand anders benoemen, zo nodig van buiten familie.
Op het aanvraagformulier is ruimte om aan te geven dat er twee mensen mentor willen worden.
Aanvraag en benoeming mentor
Wie kan mentorschap aanvragen?
- betrokkene zelf
- partner
- bloedverwanten tot en met de vierde graad
- voogd (zolang betrokkene minderjarig is)
- officier van justitie
- instelling of woonvoorziening waar betrokkene verblijft of die aan betrokkene begeleiding biedt
- curator of bewindvoerder
Waar wordt mentorschap aangevraagd?
Mentorschap wordt aangevraagd bij de kantonrechter van de rechtbank in het rechtsgebied (arrondissement) waar de persoon woont voor wie de maatregel wordt gevraagd
Hoe wordt mentorschap aangevraagd?
Voor de aanvraag bij de betreffende kantonrechter is nodig:
- ingevuld aanvraagformulier;
- akkoordverklaring (in te vullen door ouders, broers, zussen);
- bereidverklaring (in te vullen door degene die mentor wordt);
- verklaring van een arts of behandelaar waaruit blijkt wat voor beperking de persoon heeft voor wie de maatregel wordt aangevraagd.
Hoe verloopt het aanvragen?
De aanvraag wordt behandeld in een zitting van de kantonrechter. Meestal ontvangt u binnen twee weken na de zitting een uitspraak over uw aanvraag.
Kosten en vergoeding
Griffierechten
Voor de benoeming van een mentor moet u griffierechten betalen. Het tarief van het griffierecht is het laagste tarief binnen het griffierecht en is tevens het tarief voor onvermogenden. Wanneer iemand met een laag inkomen de maatregel aanvraagt kan hij/zij bij de gemeente vragen om een vergoeding uit de Bijzondere bijstand.
Onkostenvergoeding voor de mentor
Bij de benoeming van de curator, bewindvoerder of mentor stelt de kantonrechter de beloning vast op basis van de wettelijke regeling. De jaarbeloning, inclusief onkostenvergoeding, bedraagt voor 2016 voor een familiementor circa € 600,–, voor andere mentoren circa € 1.100.
De kantonrechter kan wegens uitzonderlijke omstandigheden het bedrag van de beloning anders vaststellen.
De vergoeding wordt uit het vermogen van de gementoreerde betaald. Zo nodig kan een beroep worden gedaan op de gemeente voor Bijzondere bijstand.
Deze vergoeding wordt beschouwd als een vergoeding voor de onkosten die de mentor maakt. Over deze vergoeding hoeft dan ook geen belasting te worden betaald.
Beëindiging van mentorschap
De taak van de mentor eindigt:
- door tijdsverloop als hij voor een bepaalde tijd was benoemd;
- door overlijden van de mentor of cliënt;
- wanneer de mentor onder curatele of mentorschap wordt gesteld;
- door ontslag of beëindiging van het mentorschap door de kantonrechter;
- als het mentorschap wordt vervangen door een andere maatregel;
- wanneer iemand zijn belangen na verloop van tijd weer zelf kan behartigen.
Contact met de rechtbank is altijd nodig bij beëindiging.
Een klacht indienen tegen een mentor
Als een mentor in iemands ogen in zijn of haar taak tekort schiet, kan die persoon een klacht indienen. Dat moet als volgt gebeuren:
- degene die de klacht indient moet 18 jaar of ouder zijn;
- de klacht moet schriftelijk ingediend worden;
- de klacht moet ingediend worden bij de kantonrechter van de rechtbank in het rechtsgebied (arrondissement) waar de persoon woont voor wie de maatregel is getroffen;
- de kritiek op de taakuitoefening van de mentor moet duidelijk beschreven worden en onderbouwd worden met beschrijving van situaties waarin de huidige mentor niet (voldoende) of niet op correcte wijze de belangen van de cliënt behartigt;
- er moet gevraagd worden of de rechter wil nagaan of er een gewichtige reden aanwezig is om de mentor te berispen of te vervangen.
Praktische adviezen bij mentorschap
Als mentor aangesteld is en dan?
De algemene werkzaamheden van de mentor bestaan uit:
- regelmatig ontmoeten van de cliënt. Dit om kennis te nemen van en met de cliënt te overleggen over diens situatie, welbevinden, ervaren kwaliteit van verpleging, verzorging, behandeling en begeleiding, en wensen en behoeften van de cliënt. Ook dienen deze gesprekken om de hiervoor gewenste vertrouwensband op te bouwen en te onderhouden;
- adviseren en steunen van de cliënt inzake het (instemmen met) zorg-/behandel-/begeleidingsplan en bij overige niet vermogensrechtelijke zaken;
- ondertekenen van de zorgovereenkomst, zorg-/behandel-/begeleidingsplan namens de cliënt;
- overleggen met hulp-, zorg- en dienstverleners, waaronder deelname aan overleg over de cliënt;
- inzien van dossiers van de cliënt, om toezicht te houden op de uitvoering van de zorgverlening en te overleggen over gewenste en mogelijke verbeteringen;
- bijhouden van een logboek van de eigen werkzaamheden.
De volgende werkzaamheden worden door de mentor uitgevoerd, indien de situatie daarom vraagt:
- maken van bezwaar en indienen van (een) klacht(en);
- (helpen bij het) nemen van initiatieven zodat de verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding verbeteren, regelen van casemanagement;
- (tijdelijk) functioneren als regisseur van zorg en ondersteuning voor de cliënt.